بوتاکس چیست؟ کاربردهای بوتاکس

بوتاکس (botox) در حقیقت یک نوع سم است که از طریق یک نوع باکتری بدست می آید، بنامبوتولینوم همان باکتری که داخل قوطی های کنسرو است. برای مثال اگر کنسرو تن ماهی را نجوشانیم سمی دارد که باعث مرگ می شود و اگر خورده شود میتواند با ضعف عضلات تنفسی منجر به مرگ شود اما در حال حاضر از این سم به صورت دارو استفاده می کنند. از این سم تولید شده (توکسین بوتولینوم) در زیبایی استفاده می شود و اسم آن بوتاکس گذاشته شده است.

توکسین بوتولینوم در پزشکی کاربردهای زیادی دارد، این ماده باعث فلج عضله می شود اگر در عضله تزریق شود باعث فلج همان عضله می شود.

استفاده بوتاکس به صورت خوراکی ؟

استفاده از بوتاکس به صورت خوراکی و تزریق آن در داخل خون باعث فلج تمام عضلات بدن و منجر به فوت می شود. بنابراین این دارو با مقادیر بسیار کم داخل عضله هایی که قدرت زیادی دارند یا انقباضشان باعث دردسر می شود، تزریق می کنند.

بوتاکس نوعی سم است اما اگر در جای درست استفاده شود می تواند زندگی بخش باشد.

از بوتاکس در چه موارد دیگری از پزشکی استفاده می شود؟

در موارد درمانی پزشکی از توکسین استفاده می شود مثلا در آشالازی مری قسمتی از مری بسیار بزرگ می شود و قسمت پایین و قسمت بالا تنگ می شود در نتیجه قادر به انتقال غذا به معده نمی باشد و شخص نمی تواند غذا بخورد و وقتی هم غذا می خورد اگر از قسمت بالایی عبور کند و وارد قسمت آزادتر شود دیگر از قسمت تنگی پایین نمی تواند عبور کند و وارد معده شود این سم را در مری تزریق می کنند تا باعث برطرف شدن این مشکل شود و فرد بتواند غذا بخورد.

اثرات بوتاکس بر مثانه

در مثانه های هایپر اکتیو که زیادی منقبض شدند و این انقباض باعث کوچک شدن حجم مثانه شده و فرد مرتب تکرر ادرار داشته باشد از تزریق بوتاکس جهت شل شدن عضلات مثانه استفاده می شود.

تزریق بوتاکس بر زیبایی

تزریق بوتاکس در زمینه زیبایی به چند منظور استفاده می شود، جلوگیری از تبدیل چروک های دینامیک به استاتیک.

 چروک ها دینامیک چی هستند ؟

چروک هایی که وقتی مثلا اخم می کنیم، ابروها را بالا می بریم و یا می خندیم، ایجاد می شود، چروک های دینامیک هستند یعنی وقتی به صورت حرکاتی می دهیم و این چروک ها ایجاد می شوند اگر تکرار شوند در نهایت اساتیک میشوند یعنی وقتی به صورت حالتی هم نمی دهیم این چروک ها روی صورت مشاهده می شوند.

چگونگی کارکرد بوتاکس بر روی عضلات پیشانی

توکسین باعث فلج نسبی عضلات پیشانی و کنار چشم می شود بنابراین وقتی که شخص به صورت غیر ارادی اخم کند و یا ابروهای خود را بالا ببرد چروکی ایجاد نمی شود که ماندگار باشد.

توکسین از ایجاد چین و چروک در سنین میانسالی یا پیری جلوگیری می کند.

بوتاکس لثه

توکسین در زمینه زیبایی کاربرد دیگری نیز دارد مثلا بعضی از افراد هنگام لبخند زدن لثه هایشان مشخص می شود که به آن لبخند لثه نما می گوییم ، توکسین باعث تصحیح این مشکل می شود، عضلاتی که هایپر اکتیو هستند و لب را بیش از اندازه نرمال بالا می برند مقداری فلج می کند در نتیجه در هنگام خنده لثه ها دیده نمی شوند و فرد می تواند خنده زیباتری داشته باشد.

از بین بردن خط اندوه یا خط غم و بوسیله بوتاکس

پایین افتادن گوشه لب ها که اصطلاحا به آن خط اندوه یا خط غم می گویند را به وسیله تزریق بوتاکس (بالابردن گوشه های لب) می توان اصلاح کرد در نتیجه چهره شخص زیباتر می شود .

شکل دهی به ابرو به وسیله بوتاکس

بحث بعدی در زمینه زیبایی شکل دهی به ابروهاست بعضی ها ممکن است دوست داشته باشند چشم ها را به عقب بکشند تا حالت بادامی بگیرد یا ابروها را بالا بکشند که کمانی شکل شود تمامی این موارد از طریق تزریق بوتاکس امکان پذیر است.

تصحیح چونه سنگ فرشی به وسیله بوتاکس

بعضی از افراد با حالت دادن به صورت خود در قسمت چانه چونشون حالت سنگ فرشی مشاهده می کنند و هنگامی که به سنین پیری می رسند این حالت به شدت افزایش پیدا می کند. بهتر است به وسیله تزریق توکسین عضلات چانه را مهار کنند، تا در آینده مبتلا به مشکل چانه سنگ فرشی نشوند.

کنترل تعریق به وسیله بوتاکس

لازم به ذکر است تزریق توکسین چند کاربرد دیگر نیز دارد، تعریق بیش از حد کف پا، زیر بغل و میگرن، که عامل تشدید کننده آن انقباض عضلات گردن و شانه ها، انقباض عضلات پشتی و پس سری می باشد و عضله ناحیه کنار گوش که با فلج کردن این عضلات تعداد یا شدتش را کاهش می دهیم.

در دوران بارداری میشود بوتاکس انجام داد؟

حالا می خواهیم از موارد منع استفاده از توکسین بگوییم، در دوران بارداری و شیردهی و بیماری هایی که باعث ضعف عضلانی می شوند مانند ام اس و حساسیت های فوق العاده شدید که شخص کهیر های شدید، تنگی نفس، ورم شدید لب و … دارد و یا کسانی که بیماری های اتوایمیون دارند در فاز فعال بیماری نباید توکسین تزریق کنند مثل ام اس، لوپوس، روماتیسم، در فازی که بیماری فروکش کرده و فعال نیست می شود از توکسین استاندارد استفاده کرد.

چه کسانی اصلا مجاز به استفاده از بوتاکس نیستند؟

در فاز فعال بیماری هیچ نوع توکسینی نباید استفاده شود زیرا شخص پلاکت بسیار پایینی دارد.

اشخاصی که پسوریازیس و یا اگزما شدید دارند یا راکوتان مصرف می کنند، تا سه ماه بعد از مصرف نباید تزریق کنند.

و یا کسانی که بد زخم هستند، لیکوئید هستند و کسانی که در 6 ماه اخیر جراحی چشم بلفاروپلاستی انجام دادن ممکن است داروهایی مصرف کنند که با توکسین تداخل دارند و بنابراین بهتر است قبل از تزریق داروها را با پزشک درمیان بگذارند و یا کسانی که دچار فلج اطفال هستند.

چه مدت بعد از واکسن مجاز به تزریق بوتاکس هستیم؟

کسانی که نارسایی کلیه دارند و دیالیز می شوند و یا واکسن های زنده ضعیف مثل کرونا و یا آنفولانزا مصرف کردند، تاحداقل دو هفته بعد از آن و یا 4 هفته بعد بهتر است، تزریق توکسین نداشته باشند.

 بعداز چندماه مجاز به استفاده دوباره از بوتاکس هستیم؟

کسانی که هپاتیت و ایدز دارند، و کسانی که در کمتر از سه ماه، تزریق کردن هم نباید تزریق کنند.

چرابعد از اینکه اثر بوتاکس رفت بایدحتما دو هفته وققه بیندازیم؟

در مورد تزریق توکسین یک نکته ای مهم وجود دارد، هنگامی که توکسین تزریق می کنیم، عضله تا مدتی فلج می ماند وقتی مدت معین گذشت و عضله به حالت اول برگشت، بلافاصله نباید توکسین تزریق کرد و باید بین دو هفته تا دو ماه، به عضله فرصت داد که فعالیت کند تا از کار نیفتد. چون اگر عضله مدت طولانی فلج باشد، آتروفی می شود و بهتر است بگوییم در طول زمان تحلیل می رود و زیر پوست حالت افتادگی پیدا می کند و باید مراقب باشیم تا از تحلیل عضلات صورت جلوگیری کنیم، به همین علت بعد از بین رفتن بوتاکس بلافاصله تزریق انجام نمی دهیم و مورد دیگر اینکه عضلات صورت را زیاد فلج نمی کنیم تا عضله کارکرد خودش را از دست ندهد.

مدل های بوتاکس چه تفاوتی با هم دارند؟

کارکرد توکسین های شرکت های مختلف باهم تفاوت دارد مثلا در مورد بوتاکس های آمریکایی مدت فلج شدن عضلات کوتاه است (حدودا دو ماه) و آمریکایی ها میتوانند هر سه یا چهار ماه یکبار توکسین تزریق کنند، در مورد دیس پورت انگلیسی که طول ثمرش سه ماه است، حدودا می توان هر چهار ماه یکبار تزریق انجام داد.

مدت زمان ماندگاری بوتاکس مصپورت و دیستون

توکسین ایرانی، مصپورت و دیستون طول اثرشان سه یا چهار ماه است در نتیجه هر پنج یا شش ماه یکبار می توانیم تزریق انجام دهیم. توکسین های چینی مدت زمان زیادی عضله های صورت را فلج نگه می دارند که باعث می شود عضله تحلیل برود.

در مورد توکسین ایرانی، وقتی ماهیچه ها به فلج بودن عادت می کنند، فقط در حدی انقباض دارند که بتوانند از تحلیل خودشان جلوگیری کنند و بوتاکس نتیجه خوبی میدهد.

عوارض بوتاکس

عوارض توکسین های چینی زیاد است، بخصوص حساسیت و خارش شدید به علاوه باعث کاهش شدید ایمنی بدن می شود و واکنش ایمنی ایجاد می کند و در بلند مدت باعث ایجاد بیماری های ایمنی می شود و خوشبختانه این موضوع در مورد توکسین های ایرانی، آمریکایی و انگلیسی کمتر دیده می شود و ممکن است مثل داروهای دیگر باعث ایجاد حساسیت در بدن می شود.

اگر کسی حساسیت داشته باشد، از یک هفته قبل از تزریق می تواند مصرف داروهای ضد حساسیت را شروع کند اگر حساسیت شدید باشد، تا دوسال نباید توکسین تزریق کند، تا سیستم ایمنی به تدریج این حساسیت ر فراموش کند.

ممکن است عوارضی مانند افتادگی پلک، خشکی دهان، دوبینی و یا بالا و پایین شدن ابرو یا مسائل دیگر که این موارد به مرور زمان حل می شوند.

در حقیقت با خارج شدن توکسین از بدن آن هم از بدن خارج می شود و توکسین عارضه ماندگاری ندارد و می تواند تزریق را با خیال راحت انجام داد.

تزریق بوتاکس از چه سنی امکان پذیر میباشد؟

تزریق توکسین زیر هجده سال ممنوع است، و بالای هفتاد و پنج سال هم توصیه نمی شود چون ماهیچه ها بسیار سریع تحلیل می روند، و زیر هجده سال هم عضلات تکامل پیدا نکرده اند و تزریق توکسین ممکن است باعث جلوگیری از تکامل آنها شود.

چه کسانی باید بوتاکس انجام دهند؟

در ضمن این نکته بسیار مهم است، کسانی باید تزریق توکسین را شروع کنند که وقتی اخم می کنند چین خوردگی شدیدی در چهرشان ایجاد شود. اگر کسی قوام پوستی خوبی داشته باشد و نتواند اخم کند می تواند توکسین را تزریق نکند و اینکار را تا زمانی که چین و چروک ها عمیق نشدند به تعویق بیندازه و این یک موضوع کاملا منحصر بفرد است و تکرار در تزریق توکسین کار مناسبی نیست و تا زمانی که اثر توکسین قبل در صورت باقی مانده بهتر است تزریق جدید انجام نشود.

تاثیر مکرر بوتاکس در بدن

تزریقات مکر باعث می شود در بدن آنتی بادی ایجاد شود و بدن توکسین را از بین ببرد و مقاوت در برابر توکسین ایجاد شود.

لینک‌های مفید: تزریق بوتاکس توسط دکتر سیده اشرف رجایی رامشه