دسته بندی:
27 آذر 1404 
12 بازدید
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) یا Glucose Tolerance Testیکی از دقیقترین و علمیترین آزمایشهای تشخیصی برای بررسی نحوه تنظیم قند خون در بدن است. این آزمایش نشان میدهد که بدن پس از دریافت مقدار مشخصی گلوکز، با چه سرعت و کیفیتی میتواند قند خون را به سطح طبیعی بازگرداند. به همین دلیل، آزمایش GTT نقش کلیدی در تشخیص زودهنگام پیشدیابت، دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری دارد.
برخلاف آزمایش قند خون ناشتا که تنها یک عدد لحظهای را نمایش میدهد، آزمایش تحمل گلوکز یک فرآیند پویا را بررسی میکند و عملکرد واقعی انسولین را در شرایط چالشبرانگیز نشان میدهد.
اطلاعات جامع درباره دیابت
دیابت یکی از شایعترین اختلالات متابولیک است که کنترل قند خون و پیشگیری از عوارض آن اهمیت بالایی دارد. برای مطالعه دقیق، نکات علمی و مراقبتهای روزمره میتوانید به مقاله تخصصی ما مراجعه کنید.
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) دقیقاً چه چیزی را ارزیابی میکند؟
پس از مصرف گلوکز، بدن سالم با ترشح انسولین، قند خون را به سلولها منتقل کرده و سطح آن را طی مدت مشخصی کاهش میدهد. در آزمایش GTT، این پاسخ بدن بهصورت مرحلهای بررسی میشود تا مشخص شود آیا:
-
انسولین به اندازه کافی ترشح میشود
-
سلولهای بدن نسبت به انسولین مقاوم هستند یا خیر
-
متابولیسم قند خون در محدوده طبیعی قرار دارد
اختلال در هر یک از این مراحل میتواند نشانهای از شروع دیابت باشد، حتی اگر قند خون ناشتا هنوز طبیعی گزارش شده باشد.
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) برای چه افرادی توصیه میشود؟
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) معمولاً برای افرادی درخواست میشود که در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند. افرادی که اضافه وزن دارند، سابقه خانوادگی دیابت دارند، با فشار خون بالا یا اختلالات چربی خون مواجه هستند، یا علائمی مانند تشنگی مداوم، تکرر ادرار و خستگی بیدلیل را تجربه میکنند، کاندیدای مناسبی برای انجام این آزمایش هستند. همچنین در زنان باردار، آزمایش GTT یکی از اصلیترین روشهای تشخیص دیابت بارداری محسوب میشود.
انواع آزمایش تحمل گلوکز (GTT)
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) بسته به هدف تشخیصی، به اشکال مختلفی انجام میشود:
1.آزمایش تحمل گلوکز (GTT) 75 گرمی (دو ساعته)
این روش شایعترین نوع GTT است که برای تشخیص پیشدیابت و دیابت نوع ۲ استفاده میشود. قند خون ناشتا و سپس دو ساعت پس از مصرف گلوکز اندازهگیری میشود.
2. آزمایش تحمل گلوکز در بارداری (OGTT)
در دوران بارداری، آزمایش GTT معمولاً شامل چند مرحله اندازهگیری قند خون (ناشتا، یک ساعت، دو ساعت و گاهی سه ساعت) است و برای تشخیص دیابت بارداری کاربرد دارد.
نحوه انجام آزمایش تحمل گلوکز (GTT) چگونه است؟
فرآیند آزمایش تحمل گلوکز (GTT) بهصورت مرحلهای و دقیق انجام میشود:
-
فرد باید ۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا باشد
-
نمونه خون برای اندازهگیری قند ناشتا گرفته میشود
-
محلولی حاوی مقدار مشخصی گلوکز (معمولاً ۷۵ گرم) مصرف میشود
-
نمونهگیری خون در زمانهای مشخص (۱ و ۲ ساعت بعد) انجام میشود
در طول انجام آزمایش تحمل گلوکز (GTT)، فرد باید در حالت استراحت باقی بماند و از خوردن، آشامیدن (بهجز آب)، سیگار کشیدن یا فعالیت بدنی خودداری کند.
آزمایش قند خون
آزمایش قند خون یکی از اصلیترین روشها برای بررسی سلامت متابولیسم گلوکز و تشخیص زودهنگام دیابت و پیشدیابت است. برای انجام این آزمایش به آزمایشگاههای معتبر مراجعه کنید و نتیجه دقیق و قابل اعتماد دریافت نمایید.
آمادگیهای ضروری قبل از آزمایش تحمل گلوکز (GTT)
برای بهدست آوردن نتیجه دقیق و قابل اعتماد، رعایت نکات زیر پیش از آزمایش بسیار مهم است:
- حداقل سه روز قبل از آزمایش، رژیم غذایی معمول داشته باشید
- از محدود کردن شدید کربوهیدراتها پرهیز کنید
- شب قبل از آزمایش فقط آب بنوشید
- از ورزش سنگین و استرس شدید خودداری کنید
- مصرف داروها را با پزشک یا آزمایشگاه هماهنگ نمایید
عدم رعایت این موارد میتواند منجر به نتایج کاذب و تفسیر نادرست شود.
تفسیر نتایج آزمایش تحمل گلوکز (GTT)
تفسیر نتایج آزمایش GTT معمولاً بر اساس قند خون دو ساعت پس از مصرف گلوکز انجام میشود:
| نتیجه آزمایش تحمل گلوکز (GTT) | تفسیر بالینی |
|---|---|
| کمتر از 140 mg/dL | طبیعی |
| بین 140 تا 199 mg/dL | پیشدیابت |
| 200 mg/dL یا بیشتر | دیابت |
در دوران بارداری، مقادیر مرجع متفاوت بوده و تفسیر نتایج باید حتماً توسط پزشک انجام شود. برای آشنایی بیشتر با اعداد آزمایش میتوان به محتوای تفسیر آزمایش خون مراجعه کرد.
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) در بارداری چرا اهمیت ویژهای دارد؟
دیابت بارداری یکی از شایعترین اختلالات متابولیک دوران بارداری است که در صورت تشخیصندادن میتواند باعث عوارضی مانند افزایش وزن بیش از حد جنین، زایمان زودرس، افت قند خون نوزاد و افزایش ریسک دیابت در آینده مادر شود.
انجام بهموقع آزمایش تحمل گلوکز در هفتههای ۲۴ تا ۲۸ بارداری، امکان تشخیص زودهنگام و کنترل مؤثر قند خون را فراهم میکند و نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد.
آیا آزمایش تحمل گلوکز (GTT) عوارض دارد؟
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) بهطور کلی ایمن است، اما در برخی افراد ممکن است عوارض خفیف و گذرا ایجاد شود، از جمله:
- تهوع یا دلبههمخوردگی
- سرگیجه یا ضعف موقت
- تعریق یا سردرد خفیف
این علائم معمولاً کوتاهمدت هستند و پس از پایان آزمایش برطرف میشوند.
هزینه آزمایش تحمل گلوکز (GTT)
هزینه آزمایش تحمل گلوکز (GTT) به عواملی مانند نوع آزمایش، تعرفه آزمایشگاه و محل انجام آن بستگی دارد. امروزه امکان انجام آزمایش تحمل گلوکز در منزل نیز فراهم شده که برای بسیاری از بیماران، بهویژه زنان باردار، گزینهای راحت و ایمن محسوب میشود.
آزمایشگاههای انجامدهنده آزمایش تحمل گلوکز (GTT)
برای بررسی دقیق قند خون و تشخیص زودهنگام دیابت و پیشدیابت، انجام آزمایش تحمل گلوکز (GTT) در آزمایشگاههای معتبر اهمیت زیادی دارد. شما میتوانید نزدیکترین آزمایشگاهها را مشاهده کرده و نوبت آنلاین رزرو کنید.
جمعبندی نهایی
آزمایش تحمل گلوکز (GTT) یکی از مهمترین ابزارهای تشخیصی در بررسی سلامت متابولیسم قند خون است. این آزمایش با شناسایی زودهنگام پیشدیابت و دیابت، امکان پیشگیری از عوارض جدی و بهبود کیفیت زندگی را فراهم میکند. انجام صحیح آزمایش، آمادگی مناسب و تفسیر تخصصی نتایج، نقش تعیینکنندهای در ارزش تشخیصی آن دارد.پ
سوال های متداول
چه کسانی باید آزمایش GTT بدهند؟
افرادی با ریسک دیابت، سابقه خانوادگی، اضافه وزن، فشار خون بالا یا زنان باردار بین هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری.
آمادگی لازم قبل از آزمایش GTT چیست؟
۸ تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن، مصرف آب فقط، رژیم غذایی معمول چند روز قبل و خودداری از ورزش سنگین و استرس زیاد.
عدد طبیعی آزمایش تحمل گلوکز چقدر است؟
کمتر از ۱۴۰ mg/dL → طبیعی؛ بین ۱۴۰ تا ۱۹۹ mg/dL → پیشدیابت؛ ۲۰۰ mg/dL یا بیشتر → دیابت.
آیا آزمایش GTT عوارض دارد؟
معمولاً ایمن است؛ ممکن است تهوع، سرگیجه یا سردرد خفیف بهصورت گذرا ایجاد شود.
