پارکینسون چیست؟ علامت و درمان رعشه

علامت برجسته بیماری پارکینسون یا رعشه چیست؟

علامت برجسته این بیماری لرزش است، که این لرزش در حالت استراحت، بیشتر و بهتر خودش را نشان می دهد.

از دیگر نشانه های بیماری پارکینسون کندی حرکات است که با پیشرفت بیماری شدید تر می شود. از دیگر نشانه ها چهره ماسکه یا چهره بی روح است.

وقتی که به چهره فرد پارکینسونی نگاه می کنیم مثل این است که روحی در آن وجود ندارد. البته این حالت در موارد پیشرفته تر به وجود می آید.

در موارد پیشرفته تر اختلال راه رفتن هم ایجاد می شود که به تدریج بدتر می شود و فرد پارکینسونی کم کم قامت خمیده پیدا می کند و در راه رفتن پای خود را روی زمین می کشد.

شروع حرکت و قدم های اول سخت تر هستند در حالیکه قدم های بعدی مثل حالت نیمه دویدن پیش می آید. در مراحل پیشرفته تر ممکن است اختلالات هوشیاری و حافظه نیز به سایر علایم بیمار پارکینسونی اضافه شود.

بیماری پارکینسون، شبیه سایر بیماری ها دارای یک طیف است. در بعضی از بیماران کندی حرکات و در برخی لرزش غالب است. در بیماران ممکن است همه یا بعضی از اجزای بیماری وجود داشته باشد. در گذر زمان بیماری علائم دیگری هم به بیمار اضافه می شود که ممکن است جز بیماری، یا از عوارض داروهای تجویزی برای درمان پارکینسون باشد مثل توهم ،حالت های عصبی ، پوسته پوسته شدن پوست ، خشکی دهان، علایم ادراری و…

در بیماری پارکینسون، سلول های هسته های قاعده ای مغز دچار تخریب تدیجی می شوند.

به واسطه تخریب سلول ها علائم بیمار ظاهر می شود و متاسفانه این بیماری به واسطه تخریب بیشتر سلول ها در گذر زمان، پیشرونده است و به مرور زمان نیاز به افزایش دوز دارو های درمان پارکینسون می باشد.

دربرخورد با بیمار پارکینسونی پزشکان معمولا شرح حال گرفته و معاینه فیزیکی انجام می دهند و برای رد علل دیگر آزمایشات مربوطه و ام آر آی مغز را انجام می دهند.

علائم حرکتی پارکینسون (علائم اصلی):

این علائم معمولاً اولین نشانه‌های بیماری هستند و تشخیص پارکینسون اغلب بر اساس آنها انجام می‌شود:

1. لرزش (Tremor):

   • لرزش معمولاً از یک طرف بدن شروع می‌شود، اغلب در دست‌ها یا انگشتان.
   • لرزش ممکن است در حالت استراحت (Resting Tremor) بیشتر замет باشد و با حرکت کاهش یابد.

2. کندی حرکات (برادیکینزیا – Bradykinesia):

   • انجام حرکات ساده مانند راه رفتن، بلند شدن از صندلی یا نوشتن به زمان بیشتری نیاز دارد.
   • قدم‌ها ممکن است کوتاه‌تر و کشیدن پاها روی زمین مشاهده شود.

3. سفتی عضلات (Rigidity):

   • عضلات سفت و منقبض می‌شوند، که می‌تواند باعث درد و محدودیت در دامنه حرکتی شود.
   • سفتی ممکن است در هر قسمت از بدن رخ دهد.

4. اختلال در تعادل و هماهنگی (Postural Instability):

   • بیماران ممکن است در حفظ تعادل خود مشکل داشته باشند و مستعد افتادن باشند.
   • قامت خمیده (قوز کردن) نیز ممکن است مشاهده شود.

علائم غیرحرکتی پارکینسون:

این علائم ممکن است قبل از علائم حرکتی ظاهر شوند یا در مراحل پیشرفته‌تر بیماری بروز کنند:

1. اختلالات بویایی: کاهش یا از دست دادن حس بویایی یکی از علائم اولیه پارکینسون است.
2. مشکلات خواب: بی‌خوابی، حرکات سریع در خواب (REM Sleep Behavior Disorder) یا خواب آلودگی در طول روز.
3. اختلالات گفتاری: صحبت کردن ممکن است آرام، یکنواخت یا نامفهوم شود.
4. اختلالات بلع: مشکل در بلع غذا یا آب دهان بیش از حد.
5. مشکلات گوارشی: یبوست یکی از علائم شایع در مراحل اولیه بیماری است.
6. اختلالات خلقی: افسردگی، اضطراب و تحریک‌پذیری در بسیاری از بیماران مشاهده می‌شود.
7. مشکلات شناختی: در مراحل پیشرفته، ممکن است مشکلات حافظه، تمرکز یا زوال عقل (دمانس) ایجاد شود.
8. خستگی: احساس خستگی شدید و کمبود انرژی.
9. تغییرات پوستی: پوست ممکن است چرب‌تر شود یا دچار خشکی شدید شود.
10. اختلالات ادراری: تکرر ادرار یا بی‌اختیاری ادراری.

علائم پیشرفته پارکینسون:

با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر می‌شوند و ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• انجماد حرکتی (Freezing): توقف ناگهانی در حین راه رفتن.
• ناتوانی در انجام حرکات خودکار: مانند پلک زدن یا لبخند زدن.
• دشواری در انجام فعالیت‌های روزمره: مانند لباس پوشیدن یا غذا خوردن.

علائم اولیه پارکینسون (قبل از تشخیص):

برخی علائم ممکن است سال‌ها قبل از تشخیص بیماری ظاهر شوند، از جمله:

• تغییر در دستخط (کوچک‌تر شدن حروف).
• لرزش خفیف در دست‌ها یا انگشتان.
• کاهش حس بویایی.
• تغییر در حالت چهره (کم‌تحرکی عضلات صورت)

مدیریت و درمان پارکینسون:

در حال حاضر، درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد، اما روش‌های زیر می‌توانند به کنترل علائم کمک کنند:

1. داروها:
   • لوودوپا (Levodopa): برای جایگزینی دوپامین.
   • آگونیست‌های دوپامین: مانند پرامیپکسول یا روپینیرول.
   • مهارکننده‌های MAO-B یا COMT: برای افزایش اثر لوودوپا.
2. فیزیوتراپی و کاردرمانی:
   • بهبود حرکات، تعادل و انعطاف‌پذیری.
3. جراحی:
   • تحریک عمقی مغز (DBS) برای کنترل لرزش و سفتی.
4. تغییرات سبک زندگی:
   • ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و مدیریت استرس.

درمان پارکینسون

سنگ بنای درمان بیماری پارکینسون ترکیبات لوودوپا است که به اسم های مختلف در بازار وجود دارد و برای بیمار تجویز می شود.
در کنار درمان دارویی ورزش و پیاده روی در کاهش علائم بسیار موثر است.

در مواردی که عوارض دارویی غیر قابل کنترل ایجاد می شود، یا اینکه بیمار به دارو پاسخ نمی دهد، از عمل جراحی استفاده می شود.

جراحی شایع برای پارکینسون عمل جراحی DBS می باشد که در آن الکترود هایی را وارد هسته های قاعده ای مغز می کنند و سپس دستگاه را تنظیم می کنند تا علائم بیماری که لرزش و کندی حرکت است به کمترین میزان خود برسد.

چه زمانی برای پارکینسون به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما یا اطرافیان‌تان علائم زیر را تجربه می‌کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• لرزش غیرقابل کنترل در دست‌ها یا سایر قسمت‌های بدن.
• کندی حرکات یا مشکل در راه رفتن.
• سفتی عضلات یا درد بدون دلیل.
• تغییرات در گفتار یا تعادل.

تشخیص پارکینسون:

تشخیص پارکینسون معمولاً بر اساس علائم بالینی و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص قطعی وجود ندارد، اما پزشک ممکن است از روش‌های زیر استفاده کند:

• تست‌های عصبی: بررسی تعادل، هماهنگی و حرکات.
• تصویربرداری مغزی: مانند MRI یا CT scan برای رد سایر بیماری‌ها.

جهت دریافت نوبت از دکتر سید محمدعلی رضوی زادگان جهرمی کلیک کنید.