بوی بد دهان

بوی بد دهان (هالیتوسیس)

بوی بد دهان موضوع شایعی است که تا حدود سی درصد افراد جامعه در مراحلی از زندگیشان ممکن است با آن درگیر شوند این موضوع تقریبا به یک نسبت مساوی در بین خانم ها و آقایان دیده می شود و همچنین ارتباطی با سن شخص ندارد.

علت های بوی بد دهان

بیش از 80 الی 90 درصد از علت های بوی بد دهان مربوط به مشکلات دهان، حلق و زبان می باشد عواملی که در خود دهان میتواند باعث بوی بد دهان شوند و در معاینات مشخص می شود عبارتند از:

التهاب لثه ها :

کسانی که بهداشت دندان مناسبی نداشته باشند و جرم در پشت دندان ها که دیده نمی شود باقی بماند در مجاورت لثه باعث رشد میکروب ها و التهاب لثه می شود که در نتیجه باعث بوی بد دهان می شود. جهت درمان این نوع از بوی بد دهان شخص می تواند به پزشک مراجعه کرده و با انجام جرمگیری این مشکل را برطرف کند.

التهاب لوزه ها چه تاثیری برروی بوی بد دهان میگذارد؟

اگر شخص دچار گلودرد چرکی شده باشد و مدت زمان زیادی این مشکل ادامه پیدا کند التهابی که در لوزه بوجود می آید می تواند باعث بوی بد دهان شود.

لوزه های دارای حفره در چه مواقعی باعث بوی بد دهان میشود؟

در این افراد ممکن است در حفره هایی که در لوزه وجود دارد باقی مانده غذا یا موادی که از معده به سمت حلق رفلاکس (برگشت) پیدا کرده رسوب کند و مواد پنیری شکل در ته لوزه ها بوجود بیاید این مواد گاها با چشم دیده می شود و در مواردی با فشار انگشت بیرون آمده و نمایان می شوند که مکان مناسبی برای رشد میکروب ها می باشد. این میکروب ها از این مواد تغذیه کرده و یک سری مواد فرار که از جنس گازهای سولفوری می باشند را تولید می کنند که باعث ایجاد بوی بد دهان می شود.

علت بوی بد دهان در زبان

قسمت یک سوم انتهای زبان محیطی است که از چشم پوشیده است و به علت داشتن چین ها و پرزهای عمیق می تواند محیط مناسبی برای رسوب یک سری مواد غذایی باشد که در معاینه ممکن است به صورت لایه سفید یا سبز رنگ دیده شود که محیط مناسبی برا رشد میکروب ها و آزادسازی گازهای سولفوری و درنتیجه بوی بد دهان شود.

مشکلات سینوس ها و بینی برروی بوی بد دهان

برخی افرادی دچار سینوزیت مزمن می باشند (از علائم این سینوزیت می توان به سردرد، تب، صدای خش دار، گرفتگی گلو و…) و ترشحاتی که از پشت حلق خارج می شود و از طریق سینوس ها وارد حلق می شود ممکن است میکروبی، چرکی و غلیظ باشد (این ترشحات اغلب موارد زمینه آلرژی و حساسیت دارد) و باعث ایجاد بوی بد دهان شود. لازم به ذکر است سینوزیت هایی که به شکل بوی بد دهان نمایان می شوند اغلب سینوزیت مزمن هستند.

مشکلات گوارشی: میکروب ها یا رفلاکس معده

میکروب معده چه تاثیری برروی بوی بد دهان دارد؟

اکثر بیمارانی که با مشکل بوی بد دهان به پزشک مراجعه می کنند تصور می کنند این بو ناشی از وجود میکروب معده می باشد که این تصور کاملا درست نیست زیرا طبق مطالعاتی که در این زمینه انجام شده است نشان می دهد ارتباط زیادی بین میکروب معده و بوی بد دهان وجود ندارد گرچه به علت اینکه میکروب معده در اغلب موارد توسط آنتی بیوتیک ها درمان می شود مصرف آنتی بیوتیک باعث می شود میکروب های انتهای حلق را هم از بین می برد و با درمان میکروب معده بوی بد دهان کاهش می یابد. در واقع این امر یکی از اثرات جانبی درمان آنتی بیوتیک می باشد. اما ممکن است با گذشت مدت زمان نه چندان زیادی مجددا فرد دچار مشکل بوی بد دهان شود.

رفلاکس یا برگشت اسید معده از به مری چه تاثیری روی موی بد دهان دارد؟

گاهی وقت ها یکی از علائم رفلاکس می تواند سوزش ناحیه ابتدایی معده یا ناحیه زیر استخوان جناق باشد اما این علامت در همه بیماران وجود ندارد رفلاکس می تواند در حالت خوابیده تا قسمت هایی از حلق، ته حلق یا روی زبان بالا بیاید این اتفاق گاها می تواند باعث تغییر صدای فرد (خش دار شدن) شود و در نتیجه می تواند موجب ایجاد رسوبات، رشد میکروب ها و بوی بد دهان شود.

راه های درمان بو بد دهان چیست؟

در مبحث درمان اگر پزشک علت را پیدا کند درمان برروی آن قسمت متمرکز می شود.

 راه کار برای درمان مشکلات سینوزیت در درمان بوی بد دهان

به علت اینکه ترشحات سینوزیت اغلب موارد زمینه ی آلرژی و حساسیت دارند قسمتی از درمان این افراد روی تجویز داروهای ضد حساسیت متمرکز می شود که معمولا اسپری های کورتون می باشد و همچنین شست و شوی مرتب بینی که با سرم شست و شو یا محلول آب نمک با استفاده از یک سری وسایل مخصوص مثل اسکالش انجام می شود که به مرور باعث کاهش ترشحات می شود.

و ضمنا پرهیز از غذاهایی که ممکن است باعث ایجاد حساسیت شود مانند: شکلات، بستنی و …

 روش درمان مشکلات لوزه ها در درمان بوی بد دهان

یکی از روش های درمان در این افراد این است که فرد به صورت مرتب لوزه ها را چک کند و با فشار انگشت آن ها را تمیز کند اما به علت اینکه این روش برای افراد خوش آیند نیست با مراجعه به پزشک گوش و حلق و بینی لوزه ها را بر می دارند. یا حفره هایی که که در لوزه ها وجود دارد را به وسیله لیزر باز کنند که باقی مانده غذا در این حفره ها تجمع نکند.

زبان در درمان بوی بد دهان

اگر در معاینه مشخص شود که علت جرم های پشت زبان می باشد که در این حالت توصیه می شود تمیز کردن زبان به صورت مرتب انجام می شود به وسیله ابزارهایی که به آن ها تمیزکننده زبان گفته می شود مزیت این وسیله نسبت به مسواک عدم ایجاد تهوع در هنگام کشیدن آن بر روی زبان می باشد.

تغذیه و مسائل جانبی در درمان بوی بد دهان

بعد از غذا خوردن ته حلق با آب شسته شود(غرغره کردن). بلافاصله بعد از خوردن غذا دراز نکشد ممکن است بقایای مواد غذایی در پشت حلق همچنان وجود داشته باشد و رسوب کند. خوردن بعضی غذاها مانند سیر، پیاز، قهوه و … همچنین کشیدن سیگار بوی بد دهان را افزایش می دهند. استفاده از آدامس باعث افزایش ترشح بزاق می شود و میکروب های درون دهان را کاهش می دهد. خوردن داروهایی که باعث خشکی دهان می شود مانند داروهای مغز و اعصاب، داروهای ادرارآور و … باعث افزایش بوی بد دهان می شود.

رفلاکس: ممکن است رفلاکس تا قسمت حلق برگردد جهت رفع این مشکل درمان باید بر روی

روش های تغذیه ای و دارویی که رفلاکس را کاهش می دهد متمرکز شود مهمترین نکته در این روش استفاده نکردن از غذاهای چرب، کم کرد حجم غذا، عدم استفاده  از آب و مایعات هنگام خوردن غذا، دراز نکشیدن حداقل یک ساعت پس از مصرف غذا و استفاده نکردن از غذا هایی که رفلاکس را افزایش می دهند مانند: پیاز، ترشی، لیمو، سرکه، رب انار و غذاهای اسیدی می باشد. در مواردی که رفلاکس شدید باشد افزایش زاویه در محل قرار گرفتن سر تا سی درجه در هنگام خواب توصیه می شود. درمان دارویی این مورد شامل داروهایی می باشد که اسید معده را کاهش می دهند مانند پنتاپرازول، لانتوپرازول و … .

احساس کاذب بوی بد دهان:

ممکن است افرادی که قبلا دچار مشکل بوی بد دهان بودند و تحت درمان قرار گرفته اند دچار اضطراب بوی بد دهان شوند و احساس کاذب بوی بد دهان داشته باشند.

چه زمانی بهتر است از دهان شویه استفاده شود تا تاثیر مناسب را بگذارد؟

دهان شویه هایی که ممکن است پزشک برای بیمار تجویز کند مانند: کلروهگزدین که با فاصله حداقل ده دقیقه بعد از زدن مسواک استفاده می شود استفاده از دهان شویه قبل از مسواک باعث ترکیب مواد موجود در خمیردندان و مواد موجود در دهان شویه و از بین رفتن اثر دهان شویه می شود.

لینک نوبت دهی دکتر علیرضا رحیمی  فوق تخصص: بیماری‌های گوارش و کبد بزرگسالان